Mahoma

Mahoma Mekan jaio zen 562/570/571 edo 572ko apirilaren 26an, eta Medinan hil zen 632ko ekainaren 8an. Islamaren profeta sortzailea da. Bere izen osoa arabieraz honako hau da: abu I-Qasim Muhammad ibn “Abd Allah al-Hashimi al-Qurashi, zein bere izen kolokiala Muhammad gaztelanieratuta Mahoma lortzen den.

Mahoma “profeten zigilua” bezala kontsideratua dago, Jainkoak bidaliriko mezularien kate luze batean azkena izateagatik. Eta islamaren arabera, aurrekoek zekarten mezu bera zekarren, nor horien artean Abraham, Moises eta Jesus sartzen ziren.

Bizitza

Bere jaiotza eta haurtzaroa

Mekan jaio zen, Quraysh tribuko arabiarra zen. Gaur egungo Arabia Saudiko Hiyaz eskualdean dago Meca. Abd Allah ibn Abd al-Muttalib-en semea zen eta hashimi klaneko kidea.

Tribu horren ohitua haurrak haurtzain beduinarrekin basamortura bidaltzea zen, han libre eta osasuntzu haz zitezen, bide batez indartsu hazi eta beduinarrengandik ikas zezaten.

Bular irekitzea

Mahomari buruz kontatzen den lehen miraria da. Gabrien goiaingerua zerutik jaitsi zen eta bularra ireki zion. Orduan bihotza atera eta koagulu ilun bat erakutsi zion. Satanek hortik menpera zezakeela esan eta garbitu egin zion. Gero bihotza ere lekura itzuli zuen.

Oso gazte umezurtz geratu zen, eta arau batek gazteek ezin zutela herentzi ajaso zioenez, ez zuen ezertso ere jaso. Lehenengo bere aitonak zaindu zuen, eta gero bere osabak.

Bahira monjearekin elkartzea

Garai artan, Meca komertzial zentru ona zen, batik bat hainbat tenplu zeudelako idolo ezberdinenk, eta horrek peregrino asko erakrtzen zituen. Hainbat tributako merkatariak asko joaten ziren peregrinazio garaian, noiz gerrak debekatuak zeuden eta bidaia zihurra zen. Bere nerabetasunean, Mahomak bere osabari lagundu zion Siria eta bese lurraldeetara. Beraz, berehala lortu zuen beste herrialdeetako ohituren berri.

Hamabi urterekin Basora-ra joan zen bere osabarekin, eta han Bahira monjearekin topo egin zuten, et batzuk diote han ikasi zuela liburu sakratuak bazirela. Baina musumanek ez dute hori onartzen, ezinezkoa dela baitiote.

Lehen matxinakeriak

Musulmanek diote 610ean, berrogei urte zituelarik, meditatze ari zen bitartean, Fabriel Goiaingeruarekin amets egin zuela. Jainkoaren hitzean sinisten zuen.

Koranarena rabera, Mahoma analfabetoa zen, eta horrek Korana egiaztatzen du, musulmanen liburu sakratua, egiaren froga gisa.

Amets honek Mahoma beldurtu zuen, baina bere emazte Jadiya-k bisio bat izan zela esan zion, eta bere lehen diszipulua bihurtu zen. Gabriel goiaingeruak erlijio berri baten pregoilari bihurtu zuen.

Ukapena

Mahomaren jarraitzaileak hazten zihoazen heinean, mehatxu bat bihurtu zen herri-tribuetako nagusientzat. Trubu hauen aberastasuna Kaaban biltzen zen, Mekako toki sakratu bat, non idolo arabeak zeuden. Idolo horiei uko egiteagatik, Mahomak egiten zuen bezala, ez lirateke peregrinazioak, komertzioa eta aberastasunik egongo Mekan. Mahomak politeismoari aurka egin zion, bere tribu propioari aurka eginez, zein Kaabaren zaindariak ziren. Horregatik jazarri zituen Mahoma eta haren jarraitzaileak. 619an bere emazte Jadiya eta bere osaba Abu Talib hil ziren. Urte hau tristeziaren urtea bezala ezagutzen da. Mahoma kide zen klanak bidali egin zuen eta bere jarraitzaileek gosea eta jazarpena jasan behar izan zuten.

Isra eta Miraj

620an Isra eta Miraj izeneko bidaia egin zuen Mahomak. Isra hitzak Mekatik Jerusalenerako bidaia esan nahi du eta Miraj hitzak zerurako bidea. Mahomak zazpi zeruak zeharjkatu zituen bere aurrekari Abraham, Moises eta Jesusi mezua emateko.

Hegira

Mahomaren bizitzaren aurka hainbat atentatu egon ziren. Horregatik Medinara joan zen bizitzera. Medinarako bidaia honek egutegi islamdarraren hasiera jartzen du, eta Hegira deitzen zaio. Horregatik musulmandarren datek HU jartzen dute hasieran, hgiraren urtea.

Medinan judutarrak zeuden, eta Mahomak hauen mirespena izatea espero zuen. Baina hau pasa ez zenez, errezatzeko zuten norabidea aldatu zuen,, zein Jerusalemera begira baitzegoen, eta Mekarantz begira jarri zuen.

Gerra

Meka eta Medinaren arteko erlazioak oso azkar egin zuen okerrera. Musulmanek Mekan zituzten ondasun guztiak konfiskatuak izan ziren, eta bitartean Medinan Mahomak gainerako tribuen onarpena lortzen zuen.

Mahomaren jarraitzaileak Mekara zihoazten karabanei eraso egiten hasi ziren. 624ko mnartxoan Mahomak hirurehun gerrari bidali zituenMekarantz zihoazen hainbat karabanari eraso egitera. Baina ez zitzaien ezer gertatu eta mendekatzeko musulmanen aurka armada bat bidali zuten. G24ko martxoaren 15ean Badr deituriko herri batean, bi taldeek talka egin zuten. Mahomaren jarraitzaileak hiru aldiz gutxiago izan arren, musulmanek gudua irabazi zuten. Hau musulmanen garaipe askotariko lehenengoa izan zen.

Gerrak jarraitu zuen

625ean, Mekako agintari batek, Abu Sufyanek, 3.000 gerrari bidali zituen Medinaren aurka. Uhud-eko gerran, ez zen bi tadeetako inor onik irten.

627ko apirilean, Abu Sufyuanek beste raso bat agindu zuen Medinaren aurka, eta trintxeretako gerra bezala ezagutzen da, eta zin izan zieten musulmanei ezer egin. Judutar tribuak bat egin zuen Mekakoekin, eta garaitu zituztenean, tribuko gizoneii buruak moztu zizkieten, eta emakumeak eta haurrak esklabu gisa hartuak izan ziren. Garaitu ondoren musulmanek hainbat lur konkistatu zituzten.

Mekaren konkista

628an Mahoma Mekara itzuli zen, peregrino gisa. 1.600 gizonekk jarraitu zuten. Mahomak sartu izan ezin bazuen ere, musulmanek hurrengo urtean lortu zuten herrira sartzeko baimena.

630ean tratua hautsi zen, eta Mahoma Mekara joan zen 10.000 gerrarirekin eta konkistatu egin zuen. Herritar asko islamdar bihurtu ziren. Mahomak Kaabako idoloak suntsitu zituen, islamaren leku sakratu bilakatuz. Erlijio berriaren peregrinazio leku bilakatu zuen. Lortzen zuen diruaren zati bat behar zutenei ematen zien. Mahomaren etxean behar zuena besterik ez zegoen, ez zuen ezer sobera.

Mahoma, guduak irabazita, Aabiako kontrola lortu zuen. Hala ere, ez zuen gobernurik sortu.

Mahomaren heriotza

632ko ekainaren 8an hil zen  gaixotasun baten ondorioz, Medinan, 62 urte zituelarik.

Abu Bakr, Aisharen aita (Mahomaren hirugarren emaztea) aukeratu zuten Mahomaren ondorengo bezala, hau baitzen Mahomaren gogokoena. Agintean egon zen denbora gehiena tribu matxinatuen aurka borrokan pasatu zuen.

Mahomak islama toki askotara zabaltzea lortu zuen.

Mahomaren ondorengoak

Diotenez, bere alaba Fatima eta honen semeak dira bere ondorengoak. Siiek diote Fatimeren senarra Ali eta ondorengoak direla islamaren agintariak. Baina sunniak ez datoz bat, nahiz eta Mahomaren ondorengoak errespetatzen dituzten.

Mahomaren ondorengoak hainbat izenez ezagunak dira, hala nola, sayyid eta sharif. Herrialde musulmanetako noble eta lider askok Mahomaren ondorengoak direla diote, hala nola, fatimi dinastia (Afrika iparraldean), idrisiak (Marokoko errege familia), ismaelitak eta Aga Jan tituluaren erabiltzaileak.

Mahomaren gurtzea

Mahomaren gurpena eta maitasuna zabaltzen dituzte musulmanek:

• Mahomataz hitz egitean Profeta hitza erabiltzen dute eta bere atzetik hitz politak erabiltzen dituzte.
• Musika musulman asko dago Mahomari buruz hitz egiten duena.
• Musulman askok Mahomaren jaiotza ospatzen dute, baina ez da tradizio bat. Horregatik jende askok islamaren aurkako festatzat hartzen dute.
• Mahomaren haurtzaroari eta jaiotzari buruzko ipuin eta kondaira asko daude.